Crinolines en queues: modeprenten 1853-1883

Ongedateerd. Waarschijnlijk rond 1874.

Modeprenten zijn de Vogue en Wehkamps van vroeger. Uitvouwbare platen zaten in magazines en dames konden zo op de hoogte blijven van de laatste mode. Tante wist via marktplaats beslag te leggen op een prachtige collectie, die ons duidelijk de verandering van de vorm van het vrouwelijk silhouet laat zien. De oudste prenten stammen uit de jaren '50 van de 19de eeuw en daarmee heeft Tante meteen haar belofte ingelost om weer eens ver terug te gaan in de tijd.

De onderstaande jurken zijn waarschijnlijk wel wat geïdealiseerd, net zoals de gezichtjes van de getekende modellen, die verdacht veel op elkaar lijken. Toch liepen dames met geld en smaak echt rond in dergelijke kooiconstructies of uitstekende derrières. Wat is de modegeschiedenis toch heerlijk! En hoe bijzonder een prent vast te houden waar een tijdgenote van de jonge Koningin Victoria verlangend naar heeft gekeken.


Stereofoto (de helft ervan dus) van een crinolineverkoper. Circa 1850.

De prenten zijn hieronder in chronologische volgorde geplaatst. Enkele afbeeldingen van de onderkleding geven een idee van de manier waarop de vorm van de rok werd ondersteund. Waar men eerst experimenteerde met o.a. petticoats met paardenhaar te versteviging, maakte de komst van de staalindustrie de productie van stalen hoepels mogelijk. In het midden van de 19de eeuw droegen de meeste dames, ook de lagere sociale klassen, altijd een crinoline.

1853-1854: Strokenrokken en streep- en ruitpatronen waren in de mode. In deze periode was de mode braaf en zeer kuis. De jasjes en omslagdoeken doen de dames vormeloos lijken.



Circa 1853:



1854:



1858: rond deze periode zijn de rokken op hun wijdst.



1860: hier zien we dat crinolines niet meer perfect rond zijn. De voorkant wordt rechter en het volume verplaatst zich naar achteren. Opvallend is de oudere dame met wit haar, tweede van rechts.



1860:



1863:



1867 (links) en ongedateerd (rechts): op de linker afbeelding ziet u hoe de rok steeds meer de vorm van een driehoek kreeg. De taille is iets verhoogd en de stijl is ontdaan van alle ruches en strikjes en oogt zakelijker en praktischer.



1867: De enorm wijde rokken uit de jaren '50 behoren nu echt tot het verleden.



1869:



1870: Was de mode hierboven nog vrij sober, nu worden de kapsel uitbundiger en het volume van de rok verplaatst zich naar achteren, waardoor een sleep ontstaat.



1871:



1873:



1876: De sleep wordt steeds langer en de rokken smaller. Wanneer men buiten loopt wordt een zogenaamde 'dust-ruffle' onder de sleep vastgemaakt, om de rok tegen vuil te beschermen. Nooit eerder waren de straten zo schoon...



1879: Maar het kan altijd extremer. In 1879 zien we een erg lange sleep als een staart, die los lijkt te staan van de smalle rok. De japonnen zonder sleep laten zien hoe klein de omtrek van de rok rond de voeten was, wat het lopen niet gemakkelijk zal hebben gemaakt.



1881:



1881: En hier zien we dan de vaak bespotte queue/bustle/tournure ontstaan. De rok is bij de heupen nu zelfs breder dan de omtrek rond de voeten.



1883: Zo komen we uit bij de harde, bijna recht achteruit stekende queue of bustle. Dit uitzonderlijke silhouet blijft één van de wonderen van de modegeschiedenis.






1883: